Eén van de pijlers van het SELFLEX project is het reguleren van het leerproces door studenten. In het hoger onderwijs speelt deze zelfregie een grote rol, zowel bij het reguleren van het leerproces door individuele studenten als bij het gezamenlijk reguleren van het werk in groepsverband. In de wetenschappelijke literatuur wordt dan vaak gesproken over zelfregulatie, co-regulatie en sociaal-gedeelde regulatie. Maar hoe verschillen deze vormen van regulatie precies van elkaar en hoe zien ze er in de praktijk uit?
In deze blog geven we een overzicht van de betekenis van deze concepten en delen we enkele voorbeelden van onderzoek naar dit onderwerp binnen het Nederlandse hoger onderwijs.
Wat is zelfregulatie, co-regulatie en sociaal-gedeelde regulatie?
Zelfregulatie
Om zelfregulatie te definiëren gebruiken wij in het SELFLEX project het model van Zimmerman. Dit model beschrijft zelfregulatie als een proces dat bestaat uit drie fasen: de voorbereidende fase, de uitvoeringsfase en de zelfreflectiefase. In de voorbereidende fase stellen studenten doelen en plannen ze hun leeractiviteiten. Tijdens de uitvoeringsfase voeren ze hun plannen uit en monitoren ze hun voortgang. In de zelfreflectiefase evalueren ze hun prestaties en passen ze hun strategieën aan indien nodig. De term zelfregulatie heeft betrekking op het eigen leerproces van de individuele student.
Co-regulatie
Co-regulatie is het proces waarbij een ander jouw zelfregulatieproces beïnvloedt. Dit kan vanuit verschillende rollen zoals docenten, peers en ouders. Elk van deze personen geeft hun eigen input en kan invloed uitoefenen op verschillende fasen van het zelfregulatieproces.
Sociaal-gedeelde regulatie
Sociaal-gedeelde regulatie gaat een stap verder dan co-regulatie. Hierbij reguleren groepsleden gezamenlijk hun leerproces door middel van gedeelde doelen, strategieën, monitoring en reflectie. Sociaal-gedeelde regulatie is vooral belangrijk in samenwerkingsverbanden met deelnemers die onderling verschillen en waar een hoge mate van coördinatie en samenwerking vereist is.
Voorbeeld 1: Onderzoek naar zelfregulatie en co-regulatie in het Hoger Onderwijs
In veel nieuwe curricula krijgen studenten meer flexibiliteit in hun leerproces, bijvoorbeeld door keuzes in leermateriaal of soorten opdrachten. Hoewel deze toegenomen flexibiliteit studenten de kans biedt om op hun eigen manier met de leerstof aan de gang te gaan, en zich dieper in onderwerpen te verdiepen die zij interessant vinden, kan dit ook leiden tot onzekerheid over wanneer ze genoeg geleerd hebben.
Dit is één van de uitdagingen die we hebben geïdentificeerd in een lopende studie binnen het SELFLEX-project naar de ontwikkeling van zelfgereguleerde leervaardigheden bij studenten. In het kader van dit onderzoek hebben we dertig portfolio’s van eerste- en tweedejaars geneeskundestudenten geanalyseerd en interviews afgenomen met achttien van deze studenten en zes van hun coaches.
Uit dezelfde studie bleek ook dat er tal van personen in de omgeving van studenten zijn die verschillende facetten van het leerproces van studenten kunnen co-reguleren. Dit zijn bijvoorbeeld docenten en medestudenten, maar ook familieleden of vrienden. Zij kunnen een waardevolle steun vormen voor de zelfregulatie van studenten, maar kunnen mogelijk ook hun regulatie tegenwerken.
Voor onze volgende studie zijn we daarom benieuwd in hoeverre studenten in opleidingen met verschillenden maten van flexibiliteit ook onzekerheid ervaren over de benodigde diepgang van hun kennis, hoe dit hun motivatie beïnvloedt, en hoe co-regulatie met medestudenten en docenten invloed heeft op de manier waarop zij met deze onzekerheid kunnen omgaan. Het houden van focusgroepen met studenten en interviews met docenten van verschillende universiteiten belooft waardevolle inzichten op te leveren in hun perspectieven over dit onderwerp.
Als je op de hoogte wilt blijven van de bevindingen uit deze en andere SELFLEX studies, volg dan de nieuwsbrief via https://selflex.nl/nieuwsbrieven/. Verder bent je ook welkom om contact op te nemen via sina.gottschlich@maastrichtuniversity.nl!
Voorbeeld 2: Onderzoek naar sociaal-gedeelde regulatie in het Hoger Onderwijs
Binnen Avans Hogeschool wordt onderzoek gedaan naar sociaal gedeelde regulatie in transdisciplinaire leeromgevingen. In een dergelijke leeromgeving werken deelnemers uit verschillende disciplines (studenten, docenten en/of onderzoekers) en maatschappelijke actoren (bv. burgers) samen aan een complex maatschappelijk vraagstuk. Vanwege de complexiteit en diversiteit speelt sociaal gedeelde regulatie in deze leeromgevingen een belangrijke rol.
In het eerste en verkennende onderzoek binnen dit onderzoekstraject richten we ons op de volgende vragen: welke uitdagingen/problemen doen zich voor, hoe worden deze gereguleerd en welke individuele en groepsfactoren beïnvloeden sociaal gedeelde regulatie? Het onderzoek vond plaats in een 20-weekse transdisciplinaire minor, waarin 17 studenten uit verschillende disciplines samen met burgers en/of gemeente aan complexe vraagstukken op het vlak van duurzaamheid en gezondheid werken. We hebben vragenlijsten afgenomen en semi-gestructureerde interviews gehouden. Bij eerste bestudering van de resultaten lijken o.a. de volgende factoren sociaal gedeelde regulatie te beïnvloeden: overtuigingen, vaak ontstaan uit eerdere ervaringen (veelal belemmerend), onvoldoende effectiviteit van de groep (stimulerend) en bekendheid van groepsleden (veelal stimulerend). Sociaal gedeelde regulatie lijkt daarnaast vaker voor te komen bij het signaleren van problemen dan bij het oplossen ervan.
Ben je geïnteresseerd in dit onderzoekstraject, wil je meer informatie of heb je vragen? Dan kun je contact met mij opnemen via smhf.vankuppeveld@avans.nl.
Afsluitend
De onderzoeken in de kaders laten zien dat zelfregulatie, co-regulatie en sociaal-gedeelde regulatie in de praktijk geen losstaande processen zijn, maar samen een dynamisch geheel vormen. Individuen reguleren hun eigen leren en worden daarbij beïnvloed door anderen en in transdisciplinaire groepen is het sámen reguleren van belang. De inzichten uit de onderzoeken onderstrepen het belang van regulatieprocessen – individueel én gezamenlijk – binnen het leerproces van studenten in het hoger onderwijs. Verdere verdieping in hoe studenten, docenten en peers elkaar beïnvloeden, is een belangrijke volgende stap om het potentieel van flexibel en transdisciplinair onderwijs ten volle te benutten. De onderzoekers gaan hiermee verder en het hele consortium is benieuwd naar de resultaten. Jullie ook?
